Tim švajcarskih i holandskih arheologa, koji je dešifrovao natpis na kamenoj ploči staroj 3.200 godina, smatra da je rešio "jednu od najvećih arheoloških zagonetki Mediterana“.
Friz dugačak 29 metara, koji je 1878. godine pronađen na teritoriji današnje Turske, nosi najduži hijeroglifski natpis na svetu iz bronzanog doba.
Reč je o natpisu na luvijskom jeziku koji je naučnicima pružio uvid u uzrok propadanja onovremenih snažnih i naprednih civilizacija.
Spominje se invazija flote Ujedinjenog Kraljevstva iz Male Azije, koja je izvršena na gradove istočne obale Sredozemnog mora.
Ova “pljačkaška pomorska konfederacija” najverovatnije je bila uzrok propadanja nacija bronzanog doba.
Istraživači veruju da je natpis nastao 1190. godine pre nove ere, i da ga je naručio Kupanta Kurunta, kralj države Mira.
On je u savezu sa drugim anatolijskim državama izvršio invaziju na stari Egipat i druge države u oblasti Sredozemnog mora, tokom i krajem bronzanog doba.
Naučnici su i ranije pretpostavljali da su osvajači bili ti koji su doveli do kraha dominantnih civilizacija u tom periodu, ali identitet uzurpatora nikada nije otkriven.
Arheolozi su osvajače nazvali “trojanski moreplovci”.
