Gotovo 100 godina nakon što su izgubili život u Prvom svetskom ratu, pali ratnici žestoke Alpske bitke, čija tela su zahvaljujući niskim temperaturama - koje idu i do -30 C - sve do skoro mirno počivala u svom ledenom grobu u Italijanskima Alpima, u novije vreme ponovo izlaze na površinu.
Kada je leto toplo, u Trentinu u severnoj Italiji još od 2004. na površinu izlaze ratnici nastradali tokom borbi koje su vođene preko tri godine, a u kojima je poginulo, smrzlo se, ili od gladi umrlo preko milion vojnika obeju strana.
Arheolozi tada moraju munjevito da deluju, jer tela počinju brzo da se raspadaju, a radoznali planinari koji ne mogu da odole iskušenju da “za uspomenu” ne ponesu nešto od stvari koje su pokojnici kod sebe imali. Neki čak i naročito odlaze u planinu radi ovih sablasnih suvenira, koje zatim dobro prodaju na internetu, a policiju i forenzičare obično zovu tek posđto su prethodno sa tela pokupili sve što je moglo da se skine.
Ozbiljni naučnici se, međutim, trude da do posmrtnih ostataka i predmeta dođu pre njih, kako bi ratnici, njihove stvari i oružje dobili mesto koje im pripada – na groblju, u istoriji i u muzejima.
Susreti sa davno preminulima pritom su ponekad i vrlo dirljivi:
Poslednji put su, recimo iz večnog leda izvađeni ostaci dvojice italijanskih vojnika od samo 16 i 18 godina, ustreljnih u glavu 1918. i od svojih drugova zakopanih u plitke ledene grobove.
-Nisam mogao da ne pomislim na njihove majke, koje su ih ispratile u rat i nikada ih više nisu videle- kaže dr Nikolis, forenzičar koji je vršio autopsiju većine u novije vreme pronađenih tela.
Materijal iz Alpske bitke istoričari prikupljaju još od završetka rata, ali redovnih nalaza ima tek od ranih 1990-tih godina, a zahvaljujući klimatskim promenama sve su obilniji i češći. Pored oružja i vojničkih stvari kao što su torbice, porcije i kašike, prikupljeno je i dosta odeće i obuće, pa čak i jedno začuđujuće neoštećeno pismo koje je pali vojnik napisao za svoju voljenu.
Na vrhu Punta Linke istoričari su otkrili čak i čitavu telegrafsku stanicu skrivenu ispod leda, sa porukama vojnika još uvek prikačenim na zidove.
