Na današnji dan 1914. godine započeo je Prvi svetski rat. Trajao je do 1918. godine, a u njemu je učestvovala većina velikih svetskih sila, grupisanih u dva sukobljena saveza: Saveznika (okupljenih oko Trojne Antante) i Centralnih sila.
Više od 70 miliona ljudi je bilo pod oružjem. Bio je to najkrvaviji rat do tada – poginulo je više od 15 miliona ljudi.
Rat je započeo kad je Austrougarska Monarhija objavila rat Kraljevini Srbiji u 11 sati ujutro na današnji dan.
Povod za rat je bio atentat na austrijskog nadvojvodu Franju Ferdinanda, koji se dogodio tačno mesec dana ranije u Sarajevu.
Međutim, uzroci koji su doveli do rata bili su znatno složeniji.
Bilo je onih koji su naivno verovali da rat može ostati lokaliziran na samo dve zemlje. Međutim, tadašnji sastav saveza u Evropi bio poput tempirane bombe koja je samo čekala da bude aktivirana.
Naime, Nemačka je imala najveći strateški problem – bila je uklještena između Rusije i Francuske, pa je morala u svakom slučaju napasti i poraziti Francusku pre nego što se ogromna Rusija stigne uopšte mobilisati. Nemci su zbog toga bili „laki na okidaču”, a uz to su i članovi nemačke glavne komande tvrdili da je dobro vreme za rat, jer će sa protekom godina Rusija biti vojno sve moćnija.
Kad je Austro-Ugarska objavila rat Srbiji, Rusija je logično podržala svoju saveznicu i proglasila delomičnu mobilizaciju.
To je zapravo bio glavni okidač rata, jer Nemačka u uslovima ruske mobilizacije nije smela odugovlačiti.
Sustav saveza proizveo je domino-efekat i jedna po jedna velike evropske sile su počele da, na jednoj ili drugoj strani, ulaze u neizbežni rat.
Srbija je, prema podacima Konferencije mira u Parizu 1919. u „Velikom ratu” izgubila 1.247.435 ljudi, odnosno 28 odsto od celokupnog broja stanovnika pa je po broju žrtava u ovom ratu prva u Evropi.
Ostali događaji na današnji dan:
1330. Srpski kralj Stefan Dečanski potukao je u bici kod Velbužda vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana, koji je poginuo u toj bici.
1586. Tomas Heriot je iz Kolumbije doneo prve krompire u Englesku. Krajem XVI veka krompir je prenet i u Španiju.
1655. Umro je francuski pisac Sirano de Beržerak, poznat po delu “Drugi svet”, u kojem je spojio političku satiru i naučnu fantastiku. Edmon Rostan ga je uzeo za glavnog junaka popularne komedije “Sirano de Beržerak”.
1741. Umro je italijanski kompozitor i virtuoz na violini Antonio Vivaldi, jedan od najznačajnijih predstavnika baroka i prethodnika novog doba klasike.
1750. Umro je nemački kompozitor Johan Sebastijan Bah.
1794. Na giljotini su pogubljeni jedan od glavnih vođa Francuske revolucije i vođa jakobinaca Maksimilijan Robespjer i njegovi sledbenici
1821. Peru je proglasio nezavisnost od Španije.
1858. Prvi put je upotrebljen otisak prstiju kao znak identifikacije. Upotrebio ga je Vilijam Herčel u Indiji, kada je uzeo otisak od Radjadhara Konaija na poleđini jednog ugovora.
1868. Ratifikovan je 14. amandman Ustava SAD, kojim su Afroamerikanci dobili pravo na američko državljanstvo.
1876. U bici na Vučjem dolu Crnogorci su pobedili tursku vojsku pod komandom Muktar-paše i naneli joj teške gubitke
1899. Rođen je srpski književni i pozorišni kritičar Velibor Gligorić
1914. Austro-Ugarska je objavila rat Srbiji
1937. Japanci su u kinesko-japanskom ratu zauzeli Peking.
1940. Britanci su u Drugom svetskom ratu odbili nemački napad na mediteransko ostrvo Maltu.
1941. U odmazdi za požare u nemačkim garažama, Nemci su u Beogradu u Drugom svetskom ratu streljali više od 120 ljudi, mahom Jevreja, komunista i njihovih simpatizera.
1942. Umro je britanski arheolog Vilijam Pitri, koji je 1880. počeo prva naučna arheološka iskopavanja u Egiptu
1945. Američki bombarder B-25 je u gustoj magli udario u “Empajer stejt bilding” u Njujorku, tada najvišu zgradu u svetu. Poginulo je 14 ljudi.
1976. U zemljotresu u kojem je potpuno razoren kineski grad Tangšan poginulo je najmanje 242.000, a ranjeno 164.000 ljudi.
1984. Predsednik SAD Ronald Regan otvorio je Olimpijske igre u Los Anđelesu, koje su bojkotovali SSSR i još neke zemlje tadašnjeg sovjetskog bloka kao revanš za američki bojkot Olimpijskih igara u Moskvi 1980.
1999. Evropski sud za ljudska prava proglasio je francusku državu krivom za torturu nad uhapšenikom osumnjičenim za rasturanje droge. To je bila prva presuda ovog suda jednoj evropskoj zemlji.
2000. Mirovne trupe UN-a ušle su u delove graničnog područja između Libana i Izraela
2001. Alehandro Toledo preuzeo je dužnost predsednika Perua
2005. Irska republikanska armija (IRA) zvanično je proglasila kraj svoje oružane kampanje protiv britanske vlasti u Severnoj Irskoj, koja je trajala 35 godina i saopštila da će se za svoje ciljeve boriti političkim sredstvima.
