Na današnji dan 1945. godine jugoslovenska vojska je oslobodila, u Drugom svetskom ratu, ustaški logor Jasenovac.
Logor Jasenovac je bio najveći koncentracioni logor u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj na prostoru okupirane Jugoslavije za vreme Drugog svetskog rata. Formiran je u avgustu 1941. godine u okolini istoimenog gradića, a uništen od ustaša aprila 1945. godine.
„Radni logor Jasenovac“, kako ga naziva hrvatska državna administracija, bio je stratište za Srbe, Rome i Jevreje, svih uzrasta, polova, starosnih dobi, socijalnih, obrazovnih i drugih profila, kao i za komuniste, pomagače i simpatizere Srba, Roma i Jevreja. Sistem logora Jasenovac je bio zloglasan po varvarskim metodama i velikom broju žrtava.
Logor je građen od avgusta 1941. do februara 1942. godine. Veći deo logora se nalazio u mestu Jasenovac, oko 100 kilometara jugoistočno od Zagreba. Logori I i II bili su u selima Bročici i Krapju, ali su brzo rasformirani zbog čestih poplava. Zatvorenici su prebačeni u logor Ciglana (Jasenovac III), koji je bio najveći logor i uključivao je krematorijum.
U Donjoj Gradini sa druge strane reke Save vršena su pogubljenja. Logor za decu bio je u Sisku i u Jastrebarskom, a ženski logor u Staroj Gradiški jugoistočno od Jasenovca, mada je žena i dece bilo i u Jasenovcu.
U Jasenovcu je Nezavisne Država Hrvatska izvršila genocid nad Srbima, Romima i Jevrejima. U njemu je stradao i određen broj Hrvata i Muslimana. To su bili antifašisti, komunisti i simpatizeri i pomagači Srbima.
Tačan broj žrtava u sistemima logora Jasenovac nije nikada utvrđen. Spomen park Jasenovac je do 2012. utvrdio poimenični spisak oko 83.000 žrtava, dok su istraživači Muzeja žrtava genocida sastavili poimenični spisak od oko 88.000 žrtava.
Ostali događaji na današnji dan:
313. Rimski car Konstantin I Veliki izdao Milanski edikt kojim je legalizovano hrišćanstvo u Rimskom carstvu.
1777. Rođen nemački matematičar i astronom Karl Fridrih Gaus, pronalazač više metoda u teoriji brojeva, algebri, geometriji, kao što su Gausov algoritam, Gausova konstanta, Gausova kriva, Gaus-Krigerova projekcija. Smatra se jednim od najvećih matematičara svih vremena.
1789. Džordž Vašington izabran za prvog predsednika SAD. Posle dva predsednička mandata u septembru 1796. uputio narodu SAD oproštajnu poruku i povukao se na svoje imanje.
1803. SAD od Napoleona Bonaparte za 15 miliona dolara kupile Lujzijanu, koja je istog dana 1812. i formalno ušla u sastav SAD kao 18. članica.
1804. U borbama u Surinamu Britanci prvi put upotrebili šrapnel, nazvan po izumitelju Henriju Šrapnelu.
1870. Rođen austrijski kompozitor mađarskog porekla Franc Lehar, najznačajniji predstavnik bečke operete u prvoj polovini XX veka.
1883. Umro francuski slikar Eduar Mane, jedan od začetnika impresionizma.
1883. Rođen češki pisac Jaroslav Hašek.
1893. Rođen Joakim fon Ribentrop, šef diplomatije nacističke Nemačke. Međunarodni sud u Nirnbergu osudio ga na smrt zbog zločina u Drugom svetskom ratu. Smrtna kazna vešanjem izvršena 1946.
1900. Havaji postali deo SAD.
1909. Rođena holandska kraljica Julijana. Kraljica postala 1948, a 1980. abdicirala u korist starije kćerke Beatrise.
1915. U Parizu osnovan Jugoslovenski odbor, organizacija srpskih, hrvatskih i slovenačkih političkih emigranata iz Austro-Ugarske, a koja je u vreme Prvog svetskog rata vodila akcije za oslobađanje južnoslovenskih zemalja od Austro-Ugarske i za njihovo ujedinjenje sa Srbijom i Crnom Gorom.
1934. Austrija donela nov Ustav kojim je ozakonjena diktatura kancelara Engelberta Dolfusa.
1941. Nezavisna Država Hrvatska donela zakon o rasnoj pripadnosti na osnovu kog su počeli progoni Srba, Jevreja i Roma.
1945. Adolf Hitler i njegova ljubavnica Eva Braun izvršili samoubistvo u podzemnom bunkeru u Berlinu. Ruske trupe ušle u centar Berlina, osvojile Rajhstag i druge državne institucije, savezničke trupe osvojile Minhen, francuske ušle u Austriju.
1945. Jugoslovenska vojska oslobodila, u Drugom svetskom ratu, ustaški logor Jasenovac.
1953. U Beogradu za posetioce otvoren Železnički muzej, prvi takav muzej u Jugoslaviji, osnovan u februaru 1950.
1973. Predsednik SAD Ričard Nikson prihvatio odgovornost za prisluškivanje stranačkih protivnika 1972, što je dovelo do njegove ostavke u avgustu 1974.
1975. Padom Sajgona, u koji su ušle snage Severnog Vijetnama, okončan vijetnamski rat. U tridesetogodišnjem ratu poginulo oko 58.000 Amerikanaca i tri miliona Vijetnamaca, od kojih dva miliona civila.
1989. Umro italijanski filmski režiser Serđo Leone, autor “špageti-vesterna”.
1991. U ciklonu u Bangladešu poginulo najmanje 125.000 ljudi.
1995. Predsednik SAD Bil Klinton naložio prekid trgovine sa Iranom i zabranio investicije u tu zemlju, optuživši Teheran da podržava međunarodni terorizam.
1999. U vazdušnim napadima NATO na Jugoslaviju pogođene zgrade Ministarstva odbrane i Generalštaba Vojske Jugoslavije u užem centru Beograda.
2000. Preminuo bivši premijer Danske Pol Hartling, koji je 1978. postao komesar Ujedinjenih nacija za izbeglice. 1981. dobio Nobelovu nagradu za mir.
