Na današnji dan 1968. godine, žestokim sukobima s policijom u Parizu počele su studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo su zahvatili i druge evropske zemlje, a protest prerastao u revolt protiv građanskog društva.
Studentske demonstracije i štrajkovi u Parizu na današnji dan prerasli su u nerede. Došlo je do sukoba sa policijom koja je upala u Sorbonu.
Svake demonstracije imale su svoje neposredne povode i društvene uzroke koji su ih izazvali. Talas nezadovoljstva zbog nesprovođenja reformi univerziteta ubrzo je prerastao u revolt društva i proširio se na druge evropske zemlje.
Studentske demonstracije su se prvo proširile na Latinski kvart, potom na Pariz, pa na čitavu Francusku. Usput je uključivala radnike, čak i službenike. Sukobi sa policijom su bili neprekidni, pa je sasvim neobjašnjivo kako nije bilo žrtava. Za to je najzaslužniji, slažu se svi, pariski prefekt Grimo koji je sačuvao hladnokrvnost.
Uz stalne sukobe s policijom, studenti traže povlačenje policije, oslobađanje studenata i otvaranje fakulteta. Prvo veliko hapšenje – 434 privedenih, 17 zadržano – izvršeno je 7. maja. Na Trgu Denfer-Rošero, 10. maja, trideset hiljada studenata prelazi u pravi rat protiv policije. U sukobima je bilo 367 ranjenih, 460 uhapšenih i 188 uništenih automobila.
Generalni štrajk 11 miliona radnika počinje 13. maja, milion radnika u koloni dolaze do Latinskog kvarta, a studenti zauzimaju Sorbonu.
General De Gol 24. maja najavljuje referendum, 29. maja napušta Pariz i odlazi u vojnu bazu u Baden-Badenu, u Nemačkoj, 30. maja sa elitnim trupama generala Masija opkoljava Pariz, raspušta Nacionalnu skupštinu i raspisuje izbore. Vlada 12. juna zabranjuje sve manifestacije na celokupnoj državnoj teritoriji i delovanje svih studentskih organizacija, 16. juna ponovo otvara Sorbonu.
Na izborima 23. juna pobeđuju degolisti. De Gol napušta vlast, više buntovnika prelazi u “veliku” politiku, manji deo u urbanu gerilu širom sveta…
I velike studentske demonstracije u Jugoslavije bile su deo talasa demonstracija koji je 1968. zahvatio veliki broj zemalja.
Ostali događaji na današnji dan:
1469. Rođen italijanski državnik i istoričar Nikolo Makijaveli, autor dela “Vladalac”, u kojem je izneo shvatanje da vladar ne treba da bira sredstva da bi postigao cilj, iz čega je kasnije izveden pojam “makijavelizam”.
1494. Španski moreplovac Kristofor Kolumbo otkrio ostrvo kasnije nazvano Jamajka.
1500. Portugalski moreplovac Pedro Alvareš Kabral na putu ka Indiji otkrio Brazil i proglasio ga posedom Portugalije.
1748. Rođen francuski političar Emanuel Žozef Siej, poznat kao Abe Sije, jedan od vođa Francuske revolucije. U brošuri “Šta je treći stalež?” izložio političke zahteve buržoazije.
1791. Poljski kralj Stanjislav II Avgust Ponjatovski potpisao liberalni ustav kojim je uspostavljena parlamentarna monarhija. To je bio drugi pisan Ustav u svetu, posle američkog.
1814. Francuski kralj Luj XVIII vratio se, pod zaštitom saveznika, u Pariz posle poraza cara Napoleona I u bici kod Vaterloa.
1841. Novi Zeland proglašen britanskom kolonijom.
1895. Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od reke Zambezi, dobile su naziv Rodezija.
1898. U Kijevu rođena izraelska državnica Golda Mabovič Mejrson, poznata kao Golda Meir, prva žena-premijer Izraela, od 1969. do 1974.
1898. Umro srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti Svetislav Vulović, profesor Velike škole u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najuticajnijih srpskih književnih kritičara u XIX veku.
1902. Rođen francuski fizičar Alfred Kastler, član Francuske akademije, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1966. Njegov naučni rad doprineo razvoju lasera.
1922. U Parizu osnovana Međunarodna železnička unija, među čijim osnivačima su bile i Jugoslovenske železnice.
1936. U Jagodini u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju između dva svetska rata.
1939. Smenjen sovjetski ministar inostranih poslova Maksim Litvinov, a nov ministar postao Vjačeslav Molotov, koji je krajem avgusta potpisao pakt o nenapadanju s nacističkom Nemačkom.
1945. Britanci u Drugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnje Burme, oslobodivši ga japanske okupacije.
1946. U Tokiju počeo da zaseda Međunarodni vojni sud za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu, koji je trajao do novembra 1948, od 28 okrivljenih sedam osuđeno na smrt, 16 na doživotnu robiju, a ostali na vremenske kazne.
1968. Žestokim sukobima s policijom u Parizu počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo zahvatili i druge evropske zemlje, a protest prerastao u revolt protiv građanskog društva.
1971. Valter Ulbriht se povukao sa mesta generalnog sekretara komunističke partije istočne Nemačke. Zamenio ga Erih Honeker.
1991. U rodno selo Lelić kod Valjeva iz SAD prenete mošti episkopa Srpske pravoslavne crkve Nikolaja Velimirovića.
1992. Muslimanske snage u Sarajevu napale kolonu vozila JNA koja se povlačila prema kasarni u Lukavici. Ubijeno i ranjeno više oficira, vojnika i civila.
1996. Delegati 55 zemalja saglasili se, na konferenciji Ujedinjenih nacija u Ženevi, o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.
1999. Tokom vazdušnih udara NATO na Jugoslaviju pogođen putnički autobus kod Peći, na Kosovu. Poginulo 20 osoba, a 43 povređene. U Novom Sadu pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištu NATO u Briselu saopšteno da je za 42 dana vazdušnih napada na SRJ izvedeno 14.000 letova.
