Na današnji dan umro je nemački pisac Erih Marija Remark, koji se proslavio antimilitarističkim romanom „Na zapadu ništa novo". Njegovi romani bili su zabranjeni u nacističkoj Nemačkoj, a on je bio prisiljen da emigrira i od 1947. je bio amrički državljanin.
Erih Paul Remark je rođen u Osnabriku u radničkoj porodici katoličke veroispovesti.
Sa 18 godina odlazi na front u Prvom svetskom ratu gde je ubrzo i ranjen. Posle rata menja prezime „Remark” u „Remarque” koje je bilo i prvobitno prezime njegove porodice sve dok ga nije promenio Rermarkov deda.
Da bi preživeo, radio je mnoge poslove, uključujući i posao bibliotekara, poslovnog čoveka, učitelja, novinara i izdavača.
Svojim prvim romanom „Na zapadu ništa novo” Remark je realistički i sa potresnim humanizmom prikazao razdoblje Prvog svetskog rata. Sledili su: „Povratak”, „Tri ratna druga”, „Nebo ne zna za miljenike”, „Iskra života”, „Crni obelisk” , „Trijumfalna kapija”, „Vreme života i vreme smrti”.
Zbog spretnosti u vođenju radnje, jednostavnog stila i obilja tema Remarkovi romani su imali izuzetan prijem kod čitalaca, ali su u nacističkoj Nemačkoj bili spaljivani zbog antifašističkog i antimilitarističkog stava autora u kojima je opisivao okrutnost nacista, rasizam i neljudske metode Trećeg rajha.
Bio je prisiljen da emigrira i od 1947. je bio amrički državljanin.
Erih Marija Remark umro je 25. septembra 1970. godine.
Ostali događaji na današnji dan:
1345. Nakon tri godine bezuspešnih pokušaja, srpski car Dušan osvojio je Ser, čime je došao u posed puteva koji su vodili u Trakiju i ka poluostrvu Halkidiki, gde se nalazi Sveta Gora.
1493. Kristofor Kolumbo isplovio je iz luke Kadiz na drugo putovanje u Novi svet, koji je otkrio 1492.
1513. Španski istraživač Vasko Nunjes de Balboa prešao je Panamski zemljouz i postao prvi Evropljanin koji je video Tihi okean.
1555. Sklopljen je Augsburški verski mir između nemačkog kralja Ferdinanda I i luteranskih knezova kojim su izjednačena prava luterana (protestanata) i rimokatolika. Usvojen je zakon o slobodi veroispovesti po principu “Cuius regio, illius religio” (čija je zemlja, onoga je i vera).
1744. Rođen je pruski kralj Fridrih Vilhelm II, koji je tokom vladavine (1786-97) ratovao protiv Francuske Republike (1792-95), a u drugoj i trećoj podeli Poljske (1793, 1795) anektirao je velike delove poljske države.
1823. Srpskom piscu i jezičkom reformatoru Vuku Stefanoviću Karadžiću dodeljen je počasni doktorat Univerziteta u Jeni.
1849. Umro je austrijski violinist, dirigent i kompozitor Johan Štraus Stariji, koji je bečkom valceru dao klasični oblik i učinio ga popularnim širom Evrope. Komponovao je više od 150 valcera (najpoznatiji “Zvuci Rajne”), kadrile, marševe (“Radetzky-marš”) i polke.
1866. Rođen je američki biolog i genetičar Tomas Hant Morgan, osnivač genetike, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1933. za otkriće funkcije hromozoma u prenošenju naslednih svojstava.
1896. Rođen je italijanski državnik Alesandro Pertini, predsednik Italije (1978-1985), najpopularniji italijanski političar posle Drugog svetskog rata. Član Socijalističke partije Italije postao je 1918, niz godina proveo je u fašističkim zatvorima, u Drugom
svetskom ratu učestvovao u pokretu otpora, a potom bio poslanik i senator.
1897. Rođen je američki pisac Vilijam Fokner, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1949, koji je bio zaokupljjen problemima zla.
1897. Rođen je srpski pisac Aleksandar Vučo, jedan odosnivača nadrealističkog pokreta u Srbiji između dva svetska rata, tvorac moderne poezije za decu. Njegova poema “Podvizi družine ‘Pet petlića'” smatra se najznačjanijim delom srpske dečije poezije posle Jovana Jovanovića Zmaja. Pisao je i filmske scenarije i bavio se filmskom kritikom.
1906. Rođen je ruski kompozitor Dmitrij Šostakovič, koji jeprvi među muzičkim umetnicima sovjetske Rusije stekao međunarodnu slavu. U svom delu je uspešno spojio rusku tradiciju i modernu zapadnoevropsku muziku i razvio vlastiti muzički izraz. Napisao je monumentalnu “Petu simfoniju”, a u najtežim danima blokade Lenjingrada u Drugom svetskom ratu “Sedmu (Lenjingradsku) simfoniju”.
1932. Španska pokrajina Katalonija dobila je autonomiju – pravo na zastavu, lokalnu skupštinu i jezik. Autonomija je ukinuta 1939. kada je Franko došao na vlast.
1943. Sovjetska Crvena armija je u Drugom svetskom ratu oslobodila Smolensk, jedno od poslednjih značajnih uporišta nemačkih nacističkih snaga na teritoriji SSSR-a.
1956. U upotrebu je pušten prvi transatlantski telefonski kabl, postavljen između Obena u Škotskoj i Njufaundlenda u Kanadi.
1959. Razočaran politikom vlade jedan budistički monah izvršio je u Kolombu atentat na cejlonskog premijera Solomona Bandaranaikea, koji je narednog dana podlegao povredama.
1962. Soni Liston postao je svetski bokserski šampion teške kategorije kada je u Čikagu u prvoj rundi nokautirao Flojda Patersona.
1963. Vojska je u Dominikanskoj Republici oborila liberalnu vladu Huana Boša Gavinja, formiranu sedam meseci ranije i suspendovala ustav.
1970. Umro je nemački pisac Erih Marija Remark, koji se proslavio antimilitarističkim romanom “Na zapadu ništa novo”. Njegovi romani bili su zabranjeni u nacističkoj Nemačkoj, a on je bio prisiljen da emigrira i od 1947. je bio amrički državljanin (“Trijumfalna kapija”, “Crni Obelisk”).
1973. Američki vasionski brod “Skajlab 2” spustio se u Pacifiksa tri člana posade, koji su proveli 59 dana u orbiti oko Zemlje.
1990. Savet bezbednosti UN uveo je vazdušni embargo nad Irakom i okupiranim Kuvajtom, kojim se zabranjuju svi letovi osim humanitarnih.
1991. Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju o embargu na oružje Jugoslaviji i pozvao jugoslovenske lidere da prekinu sukobe.
1992. Moskva i Vašington su odbacili jedan od poslednjih ostataka “hladnog rata”, dozvolivši slobodu putovanja ruskim i američkim novinarima i poslovnim ljudima koji rade u Rusiji, odnosno u SAD.
1994. Švajcarci su na referendumu prihvatili plan vlade o donošenju zakona protiv rasizma.
1997. Britanski supersonični automobil postavio je u Nevadi novi svetski rekord postigavši brzinu od 1.142 kilometra na čas.
2001. Visoki oficir Armije Bosne i Hercegovine, jedan odkomandanata u Bosanskom ratu (1992-95) Sefer Halilović, dobrovoljno se predao Međunarodmom sudu za ratne zločine u Hagu. On je optužen da je u septembru 1993. učestvovao u masakru više od 60 civila, bosanskih Hrvata.
2004. Najveći i najskuplji brod za krstarenje “Kraljica Meri II” je isplovio na svoje prvo krstarenje. Taj gigantski brod, vredan 800 miliona dolara, a koji se proteže se dužinom od četiri fudbalska terena, krenuo je iz francuskog grada Sent Nazira u zapadnoj Francuskoj na trodnevno test-putovanje.
2005. Umro je američki glumac-komičar, Don Adams, najpoznatiji po svojoj ulozi mrmljajućeg tajnog agenta Maksvela Smarta u televizijskoj seriji “Opameti se”.
