Nedavno objavljena serija fotografija nastalih na Solunskom frontu u periodu 1916-1918. godine prikazuju jednu potpuno novu i nepoznatu stranu najpoznatijeg bojišta iz Prvog svetskog rata.
Fotografije koje su vlasništvo IWM London i private kolekcije na svoju Fejsbuk stranu je postavio Bane Gajić.
Na njima se vide prizori iz svakodnevnog života vojnika kako savezničkih tako i armija Centralnih sila.
– Iako Solunski front u srpskoj istoriji ima status kultnog poduhvata domaće vojske, na ovim fotografijama se jasno vidi da su na ovom delu Savezničkog ratišta bile prisutne sve zaraćene strane, uključujući i neke veoma egzotične nacije, i da je naš segment učešća, mada ovenčan neupitnom slavom herojstva i beskompromisne borbe za oslobođenje, ipak bio samo – jedan deo ukupnih napora – objašnjava Gajić.
Takođe, ovaj album je podsećanje na dane kada je Srbija bila deo velikog evropskog savezništva.
Iako je Solunski front nastao još 1915. godine kao pokušaj Saveznika da pomognu Srbiji protiv združenog napada Nemačke, Austrougarske i Bugarske, smatran je nebitnim ‘sporednim’ ratištem jer se verovalo da će se sudbina rata odlučiti na zapadnom ratištu.
Tako je Solunski front ostao prilično stabilan, uprkos lokalnim akcijama, sve do velike savezničke ofanzive 15. septembra 1918. godine koja je rezultovala kapitulacijom Bugarske i oslobođenjem Srbije.
Pogledajte neke od fotografija sa ovog fronta:
Na fotografiji: Vojnici i oficiri Kraljevine Srbije igraju kolo na nekoj proslavi koja se odvija u okolini Soluna, u junu 1916. godine. Zastave koje se vide u pozadini pokazuju iz kojih zemalja dolaze vojnici na Solunski front – Velike Britanije, Italije, Francuske, Carevine Rusije…
Na fotografiji: Albanac sa Kosova u sastavu Albanische Legion-a, paravojne formacije koju je formirala Austrougarska kao pomoćnu jedinicu za antigerilsku borbu iza svojih linija fronta protiv srpskih „komitskih” (diverzantskih) formacija. Jul 1916
Na fotografiji: Francuski vojnici neobičnog izgleda marširaju iz Soluna ka liniji fronta. Reč je o ljudima iz Maroka koji su bili uključeni u francuske kolonijalne jedinice.
Na fotografiji: Zarobljeni bugarski vojnici čekaju prebacivanje u logore u pozadini fronta, dok se iza njih vidi veliki broj britanskih sanitetskih vozila.
Na fotografiji: Još jedan kontigent francuskih kolonijalnih trupa neobičnog izgleda na Solunskom frontu – reč je o Vijetnamcima.
Na fotografiji: Napad austrougarskih vojnika na srpske polozaje.
Na fotografiji: „Dead man’s hill” – britanski oficiri iz londonskog puka poziraju na uzvisini nazvanoj „mrtvačko brdo” – beli krst je podignut na hrpi ljudskih kostiju, nepokopanih ostataka srpskih i turskih vojnika koji su na tom mestu poginuli četiri godine ranije, u Prvom balkanskom ratu.
Na fotografiji: Predah u ruševinama nepoznatog mesta negde u južnoj Srbiji – austrougarski vojnici iz jedne od bosanskohercegovačkih jedinica. Fesovi na glavama vojnika ukazuju na pripadnost BiH jedinicama.
Ostale fotografije možete pogledati OVDE.
