Nedugo zatim, dolazi do konkretnog plana za trenutnu deeskalaciju situacija, a njegovi autori su zemlje Kvinte i Evropska unija, piše “Albenijan post”. On ima ukupno osam tačaka.
U uvodnom delu navodi se da do značajne deeskalacije može da dođe samo povratkom kosovskih Srba u institucije i njihovim učešćem u demokratskom procesu. Piše i da EU i Kvinta (SAD, Nemačka, Francuska, Italija i Velika Britanija) preuzimaju odgovornost za vođenje procesa.
Navodi se i da se u svakom koraku procesa srpska i prištinska vlada, političke stranke kosovskih Albanaca predstavljene u novoizabranim opštinskim organima i političke partije kosovskih Srba konstruktivno angažuju.
Tačka 1
Kako list navodi, u prvoj tački piše da je potrebno hitno zalaganje za tumačenje Osnovnog sporazuma između Kosova i Srbije, potpisanog u Ohridu, posebno u tačkama 1, 3, 7 i 9.
Član 1. tog sporazuma, inače, zahteva od strana da razviju normalne odnose. Član 3. da se svi sporovi rešavaju mirnim putem. Član 7, koji se bavi stvaranjem samoupravnih opština sa srpskom većinom na Kosovu, kao i član 9, gde se obe strane i donatori obavezuju da će kreirati finansijske pakete za ekonomski razvoj.
Tačka 2
Druga tačka predviđa povlačenje kosovske specijalne policije sa severa Kosova. Uporedo sa tim, Srbija redukuje broj pripadnika Vojske Srbije oko administrativne linije.
Tačka 3
U trećoj tački piše da je za bezbednost u opštinama na severu Kosova poverena Kosovskoj policiji, uz asistenciju Kfora i Euleksa.
Tačka 4
Četvrta tačka predviđa prekid svakog protesta i povratak normalnom životu. Redovne opštinske funkcije i službe nastavljaju sa radom. Opštinske prostorije dostupne su opštinskim službenicima. Termin “opštinski službenik” odnosi se na kosovske, civilne, opštinske službenike.
Tačka 5
Sredinom jula 2023. godine gradonačelnici podnose ostavke, a predsednica Vjosa Osmani raspisuje nove izbore.
Tačka 6
Šesta tačka predviđa održavanje tih izbora krajem avgusta ili početkom septembra 2023. godine.
Tačka 7
Tačke 3, 4, 5 i 6 su usklađene sa značajnim napretkom u definisanju samoupravnog okvira za zajednicu kosovskih Srba (član 7 Osnovnog sporazuma) i implementaciju člana 1 Osnovnog sporazuma kao koraka dobre vere.
Tačka 8
Sredinom novembra 2023. godine, efektivno se primenjuju članovi 1, 2, 3, 7 i 9 Osnovnog sporazuma.
We have 3 clear requests:
– new local elections now
– ensuring the participation of Kosovo Serbs
– start the work to establish the Association of Serbian Majority Municipalities w/in EU-facilitated DialogueFailure to do so, will have serious consequences for our relations. pic.twitter.com/xT4n0oPymK
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) June 1, 2023
Šef diplomatije EU Đuzep Borelj sinoć je objavio da postoje tri jasna zahteva: odmah novi izbori, učešće kosovskih Srba na njima i nastavak rada na uspostavljanju asocijacija opština sa srpskom većinom (ZSO).
– Ako to ne učinite, to će imati ozbiljne posledice po naše odnose – naveo je on.
Borelj je uz ovo, podelio i sliku sa jučerašnjeg sastanka u Kišinjevu, na kome su učestvovali, pored njega, predsednik Srbije Aleksandar Vučić, prištinska predsednica Vjosa Osmani, nemački kancelar Olaf Šolc i francuski predsednik Emanuel Makron.
Sastanak je, prenosi “Albenian post” trajao 10 minuta.
Svi prsti upereni u Kurtija
Sve ovo dešava se nakon napete situacije na severu Kosova i Metohije, koja traje već nedelju dana, čija je inicijalna kapisla bila ideja Prištine da albanske gradonačelnike izabrane na lokalnim izborima u četiri opštine na severu Kosova uvede u opštinske zgrade, na šta su se pobunili lokalni Srbi. Sve to pratili su suzavci, dimne bombe i hapšenja.
Ti izbori jesu legalni, ali je upitna njihova legitimnost, s obzirom na to da su u većinski srpskim sredinama oni izabrani za stotinak glasova.
Kulminacija je bila u ponedeljak u Zvečanu, gde je došlo opet do sukoba, kada se i Kfor uključio u smirivanje situacije.
Listom su reagovali zvaničnici SAD kao i evropski lideri, koji su svi do jednog uperili prst u Prištinu i tamošnjeg premijera Aljbina Kurtija.
