SPC se ne izjašnjava o zahtevu Skoplja da državni praznik obeleži u Prohoru Pčinjskom. Za Patrijaršiju važno slavljenje svetitelja, a ne veličanje Makedonije
Srpska patrijaršija ne protivi se dolasku vernika iz Makedonije u manastir Sveti Prohor Pčinjski na Ilindan, ali ne želi ni da obeležavanje makedonskog državnog praznika zaseni obeležavanje važnog crkvenog datuma.
Ovo je stav vrha Srpske pravoslavne crkve povodom zahteva Skoplja da se u Prohoru Pčinjskom održi ceremonija obeležavanja makedonskog praznika Ilindena. Patrijaršija još nije zvanično odgovorila na dopis koji je preko Ministarstva spoljnih poslova dobila od makedonskih vlasti kojim se traži odobrenje da Skoplje na Ilindan u poznati manastir uputi visoku državnu delegaciju.
Slične proslave organizovane su na ovom mestu i prošlih godina, ali bez zvanične forme i državnih obeležja.
Proslava makedonskog nacionalnog praznika na teritoriji Srbije našla se u klinu složenih međunarodnih i međucrkvenih odnosa.
Dve države u protekle dve godine zaoštrile su uzajamnu retoriku, a pojavile su se i napetosti vezane za priznanje ustavnog imena Makedonije, prijem Kosova u UNESKO, Albansku platformu i turbulentan transfer vlasti u Skoplju.
Odnosi beogradske Patrijaršije i nepriznate Makedonske pravoslavne crkve još su gori.
– Naše polazište je rešenje koje je bilo dogovoreno i Niškim sporazumom 2002. godine. Njegovu osnovu čini predlog o najširoj crkvenoj autonomiji u okviru Srpske patrijaršije. Makedonci su do sada to odbijali, tražeći bezuslovnu autokefalnost, što je za nas neprihvatljivo – kaže sagovornik iz Patrijaršije.
U vrhu SPC veruje se da bi Makedonci mogli da pristanu na uslove Beograda, ukoliko od Rusa dobiju određene povlastice ili podršku u međunarodnim okvirima. Jedan od uslova Srpske patrijaršije jeste i obustavljanje svih sudskih postupaka protiv arhijereja, sveštenika i vernika autonomne Ohridske arhiepiskopije. Vlasti Makedonije pokrenule su postupak protiv 18 osoba, među kojima su majka i sestra arhiepiskopa Jovana, kao i vladike Ohridske arhiepiskopije SPC.
NEKANONSKO DELOVANjE I U HRVATSKOJ
Mogućnost za dijalog između Srpske patrijaršije i nepriznate Makedonske crkve dodatno umanjuje i njeno nekanonsko delovanje na prostoru gde jurisdikciju ima SPC sa svojim episkopijama. To je slučaj sa Hrvatskom, gde je MPC još devedesetih osnovala četiri parohije – u Zagrebu, Splitu, Puli i Rijeci. Iako je to prostor delovanja srpske Mitropolije zagrebačko-ljubljanske, MPC planira da u Zagrebu osnuje svoj duhovni centar. U njegovoj izgradnji nepriznata crkva ima podršku centralnih i lokalnih vlasti Hrvatske.
