U tom govoru Gadafi je rekao da postoji zavera za kontrolu libijske nafte i za kontrolu libijske zemlje, za njenu ponovnu kolonizaciju, navodi Gardijan.
“To je nemoguće, nemoguće. Borićemo se do se poslednjeg muškarca i poslednje žene, dok se ne odbrani Libija od istoka ka zapadu, severa ka jugu “, rekao je Gadafi u obraćanju koje je prenosila prorežimska televizijska stanica.
Dva meseca kasnije, Gadafi je krvav i ošamućen vučen ulicama rodnog grada Sirta, pre nego što je ubijen.
Nakon devet godina, posle izbijanja drugog građanskog rata, Gadafijev govor nije daleko od istine – kako su se SAD povukle od one uloge koju su imale u svrgavanju Gadafija, na Libiju su se obrušile ojačale regionalne sile.
Dok se bitka seli ka Sirtu, ka naftnom dragulju zemlje, promalja se borba za potencijalnu kontrolu nad naftnim bogatstvom Libije.
Sirta – Gadafijeva vizija Afrike
Sreća je okrenula leđa Sirtu nakon Gadafijeve smrti.
Taj grad je nekada predstavljao Gadafijevu viziju Afrike. Vile u avenijama sa drvoredima eukaliptusa koje su pripadale aparatčicima režima, sravnjene su sa zemljom, a Islamska država terorisala je grad pre nego što su njeni pripadnici proterani 2016. godine.
Kršeći međunarodni embargo na oružje, grad i okolna pustinja su poslednjih nedelja preplavljeni oružjem i borcima, pošto su snage lojalne vladi u Tripoliju mobilisane s jedne strane fronta, a one koje se bore na strani generala Haftara, koga je imenovao rivalski parlament u Tobruku, stacioniran je sa druge strane ratne linije.
Ulog je najznačajnije bogatstvo Libije – najveće rezerve nafte na celom afričkom kontinentu.
Većina naftnih polja u zemlji nalazi se u basenu Sirta i vrede milijarde dolara godišnje.
Snage Haftara, koje kontrolišu taj grad, uvele su blokadu izvoza nafte u januaru, čime je prihod opadao, jer je dnevna proizvodnja pala sa oko milion barela na svega 100.000 barela dnevno.
Plate službenicima iz Gadafijevih rezervi
Primoran da smanji plate državnim službenicima i trenutno troši rezerve nasleđene iz Gadafijeve ere, Tripoli očajnički želi da ukloni Haftarove snage.
Vlada Nacionalnog jedinstva zapadne Libije (GNA), koju su UN zvanično priznale kao legitimnu vladu zemlje, stvorena je 2015. godine. Ta vlada je u sukobu s upravom Tobruka, formiranom kada su se poslanici pušteni iz zatočeništva u taj istočni grad nakon spornih izbora.
Tobruk je imenovao Haftara, bivšeg zapovednika vojske pod Gadafijem i jednokratnog saradnika CIA, da bi predvodio svoju samozvanu Libijsku nacionalnu armiju (LNA).
Haftarovim kampom upravljaju islamisti i teroristi, dok zapovednici kažu da je on malo više od potencijalnog vojnog diktatora u Gadafijevom kalupu, iako salafiste smatra saveznicima.
Borbama su se neprekidno u pozadini provlačili stranci, s različitim ideološkim, političkim i ekonomskim ulozima u budućnosti Libije.
