Lokalni izbori se održavaju za odbornike skupština gradova Beograda, Vranja, Kragujevca, Kraljeva, Kruševca, Leskovca, Loznice, Novog Pazara, Pirota, Prokuplja, Smedereva i Šapca, odbornike skupština opština Aleksandrovca, Babušnice, Batočine, Bele Palanke, Blaca, Bogatića, Bojnika, Brusa, Varvarina, Velike Plane, Velikog Gradišta, Vladimirac, Vladičinog Hana, Vlasotinca, Gadžinog Hana, Golupca, Despotovaca, Dimitrovgrada, Doljevca, Žabara, Žagubice, Žitorađe, Knića, Koceljeve, Krupnja, Kuršumlije, Kučeva, Lajkovca, Lapova, Lebana, Ljiga, Ljubovije, Malog Zvornika, Malog Crnića, Medveđe, Merošine, Osečine, Paraćina, Petrovca na Mlavi, Požege, Priboja, Prijepolja, Ražnja, Rače, Rekovca, Sokobanje, Topole, Trgovišta, Trstenika, Ćićevca, Ćuprije, Uba i Crne Trave i odbornike gradske opštine Vranjska Banja u gradu Vranju.
Ko sve učestvuje na izborima?
Republička izborna komisija utvrdila je zbirnu izbornu listu za parlamentarne izbore 17. decembra, na kojoj se nalazi 18 lista sa ukupno 2.818 kandidata za poslanike.
Koje će se liste naći na glasačkim listićima 17. decembra i pod kojim rednim brojevima pogledajte na LINKU.
Na izborima za poslanike za Skupštinu Autonomne pokrajine Vojvodine učestvuje 13 izbornih lista. Spisak lista i kandidate pročitajte na LINKU.
Na lokalnim izborima u Beogradu učestvuje 14 političkih opcija, koje se mogu pogledati na LINKU.
Sve izborne liste na lokalnim izborima po gradovima i opštinama dostupne su na LINKU.
Izborni dan
Da bi mogli da glasate na izborima, morate biti upisani u birački spisak i da imate važeću ličnu kartu ili pasoš.
Proverite da li ste upisani u birački spisak:
- odlaskom u svoju opštinsku/gradsku upravu
- upitom na veb prezentaciji Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave
- upitom na Portalu eUprava
Biračka mesta otvaraju se u 7 sati, a zatvaraju u 20 časova. Ukoliko se u 20 sati nađete na biračkom mestu ili neposredno ispred njega, birački odbor će vas obavestiti da možete glasovati, ističu u Republičkoj izbornoj komisiji.
Na biračkim mestima zabranjena je upotreba mobilnih telefona, odnosno drugih sredstava veze i komunikacije, kao i fotoaparata i kamera.
Birači koji zbog nepismenosti, slabovidnosti, invaliditeta ili iz nekog drugog razloga nisu u mogućnosti da sami popune glasački listić, imaju pravo da na biračko mesto dovedu pomoćnika koji će umesto njih popuniti glasački listić prema odluci birača.
Pre odlaska na biračko mesto proverite imate li kod sebe važeću ličnu kartu ili pasoš.
Postupak glasanja
Kada dođete na biračko mesto, član biračkog odbora će vas uputiti kako se kreće kroz prostoriju, zatim prilazite članu biračkog odbora zaduženom za rukovanje UV lampom, koji proverava da li je kažiprst vaše desne ruke već označen nevidljivim mastilom.
Ako nemate kažiprst desne ruke, sledeći slobodni prst desne ruke i na kraju palac te ruke proveravaju se UV lampom. Ukoliko nemate desnu ruku, UV lampom se proverava kažiprst leve ruke, odnosno sledeći slobodan prst levo i na kraju palac te ruke. Ako nemate ruke, kontrola UV lampom se ne sprovodi, navodi se u proceduri RIK-a.
Ova provera se vrši kako bi se utvrdilo da li ste već glasali na drugom biračkom mestu. Ako je vaš prst već označen nevidljivim mastilom, izborni odbor vam neće dopustiti glasanje.
Nakon toga će član biračkog odbora utvrđivati Vaš identitet predajom važeće lične karte ili pasoša. U protivnom, za utvrđivanje identiteta možete koristiti ličnu kartu ili pasoš kojima je istekao rok važenja uz uslov da članu biračkog odbora priložite potvrdu da ste podneli zahtev za izdavanje nove isprave Ministarstvu unutrašnjih poslova.
Vozačka dozvola ne može služiti za dokazivanje identiteta jer ne sadrži JMBG.
Ako je u vašoj ličnoj karti ili drugoj javnoj ispravi kojom se dokazuje identitet navedeno prezime drugačije od onoga navedenog u spisku birača, birački odbor će vam dopustiti glasanje ako na temelju vaše fotografije i JMBG-a u navedenoj ispravi može odrediti vaš identitet.
Poželjno je, ali ne i obavezno, dostaviti poziv za glasanje, koji vam treba biti dostavljen najkasnije pet dana pre dana glasanja.
Potom će član biračkog odbora pronaći Vaše ime u spisku birača i zamoliti Vas da se svojeručno potpišete, nakon čega će zaokružiti serijski broj ispred vašeg imena.
Birači koji su osobe s invaliditetom i koji se ne mogu potpisati, mogu se potpisati upisom pečata s podacima o svom identitetu odnosno faksimilom u odgovarajuću rubriku.
Birači koji su nepismeni ili osobe s invaliditetom, a nemaju pečat s podacima – ni o identitetu ni o faksimilu, stavljaju otisak prsta, ili se umesto njih potpisuje imenom i prezimenom njihov pomagač, ako su ga poveli na biračko mesto.
Nakon toga će vam član biračkog odbora kažiprst desne ruke sprejem označiti ispod korena nokta.
Nakon što ste prst označili sprejem, prilazite članu biračkog odbora koji će vam uručiti listić. Glasa se odlaskom u poseban deo prostorije u kojem se nalaze paravani koji osiguravaju tajnost glasanja, tako da niko od članova biračkog odbora, promatrača ili drugi glasači ne bi mogli videti kako ispunjavate glasački listić.
Kako bi vaš glas bio važeći, potrebno je na glasačkom listiću zaokružiti redni broj ispred naziva jedne od izbornih lista za koju želite glasati. Zatim presavijete listić da niko ne vidi kako ste glasali i ubacite ga u glasačku kutiju.
Nakon toga se bez odlaganja napušta biračko mesto, kako bi se omogućilo glasanje ostalim biračima.
Glasanje van biračkog mesta
Ako niste u mogućnosti glasati na biračkom mestu zbog teške bolesti, starosti ili invaliditeta, o tome treba da obavestite lokalnu izbornu komisiju najranije 14. decembra, a najkasnije do 17. decembra do 11 sati, odnosno birački odbor na dan glasanja najkasnije do 11 sati.
Izvan biračkog mesta možete glasati samo ako se nalazite na području koje obuhvata to biračko mesto.
Kontakte lokalnih izbornih komisija možete pronaći ovde.
Kako se zna da li je glasački listić (ne)važeći?
Važeći glasački listić je onaj koji je popunjen tako da se sa sigurnošću može zaključiti za koga je birač glasao. Ako je zaokružen jedan redni broj ispred naziva izborne liste ili kandidata, listić je važeći, navodi se na sajtu CRTA.
Isto važi i kada je podvučen samo redni broj ili samo ime izborne liste, kao i ako je birač istovremeno i zaokružio i podvukao redni broj ili ime izborne liste.
Važeći je svaki listić popunjen tako da se može pouzdano utvrditi za koga je birač glasao. Iako su možda na listiću ispisani ili iscrtani komentari, precrtane druge izborne liste ili kandidati, listić je i dalje važeći. Dakle, bitno je da birački odbor može jasno i nedvosmisleno da utvrdi izbornu volju birača.
Nevažeći glasački listić je nepopunjeni glasački listić, kao i listić koji je popunjen tako da se ne može jasno i nedvosmisleno utvrditi za koga je birač glasao. Ako je birač zaokružio više izbornih lista ili kandidata, tj. ako je jednu listu zaokružio, a drugu podvukao, birački odbor taj listić smatra nevažećim pošto ne može da prepozna izbornu volju birača.
Glasanje u inostranstvu
Centar za istraživanje, transparentnost i odgovornost (CRTA) je saopštio da će 17. decembra 32.216 građana Srbije u dijaspori, koji su se prijavili za izbore, moći da glasa na 81 biračkom mestu u 35 zemalja.
U odnosu na izbore 2022. godine kada se za glasanje prijavilo 38.876 građana iz dijaspore, ove godine je značajan pad broja upisanih birača.
Procenjuje se da u dijaspori živi više stotina hiljada građana s pravom glasa u Srbiji.
Za određivanje biračkih mesta u inostranstvu važi isti uslov kao i za biračka mesta u zemlji. Po Zakonu o izboru narodnih poslanika, biračko mesto se određuje ako za glasanje ima prijavljenih najmanje 100 birača, a najviše 2.500.
